هنر زندگی | مشاوره روانشناسی

فرایند ثبت خاطراتدر مغز چگونه است؟ مغز انسان از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه خاصی را دارند. هیپوکامپ و قشر پیش پیشانی مغز بر عملکرد حافظه نقش داشته و وظیفه فرایند ثبت خاطراتدر مغز انسان را برعهده دارد. در واقع حافظه فرایندی ذهنی است که به انسان کمک می‌کند تا خاطرات و وقایع مختلفی را به یاد بیاورد و یا خاطرات جدید را در ذهن شکل دهد. این مسئله از طریق فرایند رمزگردانی بازیابی و اندوزش انجام می‌گیرد. اما علل مختلفی مانند اضطراب و افسردگی باعث می‌شوند که بازیابی اطلاعات به درستی انجام نگیرد و بر عملکرد حافظه تاثیر منفی بگذارد. در ادامه به دنبال پاسخی برای این سوال هستیم که حافظه انسان چگونه کار می‌کند و فرایند ثبت اطلاعات چگونه است پس همراه ما باشید.

فرایند ثبت خاطراتدر مغز | حافظه چیست و چگونه کار می‌کند

مغز انسان از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده و پیچیده‌ترین عضو انسان است. هیپوکامپ و مناطق پیشانی قشر مخ که از قسمت‌های مختلف مغز هستند در بسیاری از کارکردهای حافظه نقش دارد. حافظه در واقع فرایندی ذهنی است که به یادآوری اطلاعات و ایجاد خاطرات جدید از طریق رمزگردانی، اندوزش یا ذخیره سازی و بازیابی می‌پردازد. در واقع با استفاده از حافظه انسان می‌تواند خاطرات و وقایع زندگی خود را به خاطر بسپارد. خاطرات و رویدادها برای اینکه در ذهن ثبت شوند سه مرحله حافظه حسی، کوتاه مدت یا فعال را سپری خواهند کرد که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.

برای آگاهی بیشتر در زمینه تقویت حافظه کلیک کنید.

حافظه حسی

اطلاعات از محرک‌های گوناگون بدون تغییر وارد حافظه حسی انسان می‌شوند. هر نظام حسی مانند شنوایی و بینایی حافظه حسی جداگانه دارند. ظرفیت نگهداری اطلاعات و خاطرات در حافظه حسی بین چند دهم ثانیه تا چند ثانیه است. همچنین حافظه حسی ظرفیت نامحدودی دارد.

حافظه کوتاه مدت در فرایند ثبت خاطراتدر مغز

نام دیگر آن حافظه فعال بوده و مانند یک دفتر کار یا محل کار ذهن است که دو وظیفه انتخاب و پردازش اطلاعات جاری و ذخیره اطلاعات به حافظه بلند مدت را برعهده دارد. تنها بخشی از اطلاعاتی که به آن توجه می‌شود به حافظه کوتاه مدت می‌رسند و بقیه اطلاعات از حافظه حسی حذف می‌شوند. جالب است بدانید ما از تمام محتویات حافظه فعال خود آگاه هستیم. بارزترین مشخصه حافظه کوتاه مدت گنجایش بسیار محدود آن است.

حافظه بلند مدت

حافظه بلند مدت در واقع ذخیره اطلاعاتی است که در طول زندگی فرا می‌گیریم و عمدتا خارج از آگاهی ما قرار دارند که با روش بازیابی اطلاعات می‌توانیم آن‌ها را بیاد آوریم و به حافظه فعال خود انتقال بدهیم و استفاده کنیم. این حافظه از نظر گنجایش نامحدود است و هرگز اشباع نمی‌شود. حافظه بلند مدت انواع مختلفی دارد که در ادامه به مهم ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

رویدادها:حافظه زندگی نامه‌ای است که تصویر ذهنی در آن نقش اساسی برعهده دارد مانند خاطره تجربه شخصی.

معنایی:دانش شخصی درباره محیط پیرامون که شامل اطلاعات تخصصی و عمومی‌مانند اشخاص و اماکن مهم است.

حافظه رویه‌ای:در واقع رویه انجام یک کار مانند نماز خواندن و یا رانندگی است.

خاطرات چه مدت در ذهن می‌مانند

فرایند ثبت خاطراتدر مغز همانگونه بیان شد از طریق حافظه حسی، کوتاه مدت و بلند مدت امکان پذیر است. خاطراتی که با استفاده از حافظه حسی دریافت می‌شوند تنها مدت کمی‌در حدود چند ثانیه در ذهن می‌مانند و به ما کمک می‌کنند تا اطرافمان را بهتر درک کنیم. خاطرات کوتاه مدت نیز زمانی به وجود می‌آیند که در مورد آن تفکر انجام می‌دهیم و بر روی آن‌ها تمرکز کرده‌ایم و در آخر خاطرات بلند مدت هستند که ماندگاری زیادی دارند و حتی سال‌ها در ذهن می‌مانند و خارج از آگاهی آنی ما قرار دارند و در صورتی که نیاز به خاطرات داشته باشیم با بازیابی آن را به حیطه آگاهی و همان حافظه فعال خود می‌آوریم.

برای شناخت بیشتر در زمینه فراموشی خاطرات تلخ کلیک کنید.

فرایند ثبت خاطراتدر مغز | علل فراموشی خاطرات

اختلال در حافظه‌های مختلف

فراموشی به ناتوانی انسان در بیاد آوردن اطلاعات از حافظه بلند مدت گفته می‌شود. در هر کدام از مراحل ذخیره خاطرات، فراموشی ممکن است رخ دهد. در حافظه حسی به دلیل بی‌توجهی، در حافظه فعال به علت گنجایش کم حافظه و حذف خود به خودی اطلاعات و در حافظه بلند مدت به دلیل پدیده واپس زدن، تداخل و مشکلات بازیابی این اتفاق رخ می‌دهد. واپس زدن به ناتوانی انسان در یادآوری رویدادهای ناخوشایند گفته می‌شود که نام دیگر آن فراموشی هیجانی است و در تداخل اطلاعات با یکدیگر مخلوط شده و نمی‌توانیم آن‌ها را بازیابی کنیم.

عوامل روانی

عوامل روانی نیز در فراموشی حافظه و فرایند ثبت خاطراتدر مغز نقش دارند. به طور مثال اضطراب به صورت مستقیم نمی‌تواند مانع از یادآوری اطلاعات شود اما یکسری افکار نامربوط بر اثر وجود اضطراب برانگیخته می‌شوند که با تداخل در کار بازیابی موجب ناتوانی حافظه می‌شوند. در صورتی که احساس می‌کنید اضطراب بر عملکرد حافظه شما تاثیر داشته بهتر است از یک روانشناس برای مشاوره در زمینه کنترل اضطراب خود کمک بگیرید.

اختلال افسردگی علل روانی دیگری است که بر عملکرد حافظه اثر می‌گذارد چراکه افسردگی بر قشر پیش پیشانی مخ که در کارکردهای مربوط به حافظه نقش دارند تاثیر گذاشته و باعث می‌شود عملکرد حافظه کوتاه مدت و بلند مدت به مقدار زیادی کاهش پبدا کند. در افراد افسرده بازیابی و اندوزش اطلاعات به سختی انجام می‌گیرد که این مسئله یکی از علل فراموشی در این افراد است.

برای آگاهی بیشتر در زمینه تاثیر افسردگی بر مغز کلیک کنید.

سوالات متداول

چگونه می‌توان ظرفیت حافظه خود را افزایش داد؟

سعی کنید اطلاعات را دسته بندی کنید و اطلاعاتی که واقعا برای شما مفید هستند و نیاز دارید را استفاده کنید. همچنین سبک زندگی سالم و کاهش استرس‌های روزمره به افزایش ظرفیت حافظه کمک خواهد کرد.

برای دریافت مشاوره در زمینه فرایند ثبت خاطراتدر مغز می‌توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسیحامی‌هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع: فرایند ثبت خاطرات در مغز | حافظه انسان چگونه کار می‌کند؟